|
|
|
 |
|
Masaż |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1. Masaż Klasyczny
Prekursor: Jednoznacznie nie można określić kto był twórcą masażu klasycznego. Źródeł tego rodzaju masażu możemy upatrywać wśród prac lekarzy szwedzkich w XIX w. a szczególnie wśród prac założyciela Centralnego Instytutu Gimnastycznego Per’a Henrik’a Ling’a.. Sztuki tej nauczał w swej szkole w Amsterdamie Johan Mezger (1839-1909). Na teren Polski przeniósł ją Izydor Zabłudowski, który rozwinął ten rodzaj leczenia zrównując go z dyscyplinami akademickimi takimi jak farmokologia.
Podstawy naukowe: Masaż klasyczny jest metodą leczenia fizykalnego zewnętrznych i wewnętrznych objawów chorobowych, a w wielu przypadkach przyczyn chorobowych. Polega na mechanicznym drażnieniu tkanek. Wywiera pośredni i bezpośredni wpływ na organizm. Składa się z wielu chwytów, ruchów i opracowań (głaskania, rozcierania, ugniatania, oklepywania, wibracji, roztrząsania, wałkowania), których celem jest nie tylko leczenie, lecz także zapobieganie wielu chorobom.
Cele masażu: Jak każdej innej formy leczenia stosowanej przez współczesna medycynę, jest usuniecie procesów chorobowych lub ich następstw, zapobieganie im, zapobieganie nawrotom i postępowi choroby, usuwanie dolegliwości, możliwie najdalej idące odzyskanie zdrowia i jego utrwalenie.
- zwalczanie bólu;
- zwalczanie stanów zapalnych;
- usprawnienie mechanizmów regulacyjnych układu krążenia, oddychania, przemiany materii, termoregulacji, ukrwienia skóry;
- poprawa lub utrzymanie wydolności ogólnej organizmu;
- normalizacja przebiegu wegetatywnych procesów życiowych;
- przeciwdziałanie skutkom hipokinezji;
- usprawnienie czynności poszczególnych narządów i całego organizmu;
Stosowane techniki: Masaż wykonuje się nie uzbrojona ręką na obnażonym ciele masowanego przy biernym jego zachowaniu się. Dla uzyskania właściwego wyniku leczniczego - poza koniecznością ścisłego przestrzegania wskazań - jest wymagana od masażysty znajomość anatomii i doskonałą biegłość techniczna. Ruchy powinny być zborne, zręczne, dokładne, miękkie, a przy tym sprężyste, wykonywane z różna siłą. W zasadzie masowany nie powinien odczuwać bólu w czasie wykonywania masażu. W niektórych tylko wyjątkowych przypadkach wykonuje się masaż z większą siłą, co może spowodować wystąpienie nieznacznego bólu. Stopień natężenia bodźca zależy od wskazań leczniczych, od okolicy i wielkości obszaru ciała poddanego masażowi, od grubości podściółki tłuszczowej, wielkości masy mięśniowej, osobniczej wrażliwości itp. Często masaż łączy się z kinezy terapią. Stosuje się wówczas ruchy bierne i czynne, niekiedy wykonywane z oporem.
Podstawowymi ruchami w masażu klasycznym są:
- głaskanie,
- ugniatanie,
- rozcieranie,
- oklepywanie ,
- wibracja
- roztrząsanie.
- ruchy bierne
Niektóre z nich maja wiele odmian.
Wskazania do masażu klasycznego: Opracowanie wskazań do masażu częściowego opiera się na odczynach, po zastosowaniu bodźców mechanicznych, zachodzących w naczyniach krwionośnych i chłonnych, w mięśniach poprzecznie prążkowanych i gładkich oraz w czynnościach skóry, w zakończeniach nerwów, w węzłach chłonnych, w tkance łącznej i w okostnej .
Choroby układu krążenia. Wskazania do masażu częściowego obejmują przewlekła niewydolność krążenia dla ułatwienia odpływu krwi żylnej i chłonki z kończyn dolnych, ogólne stany obniżonego ciśnienia krwi, nieznacznego stopnia otłuszczenia serca, a głównie choroby obwodowych naczyń krwionośnych. Ostrożne zabiegi są zalecane w stwardnieniu tętnic obwodowych, w stanach po przebytych zapaleniach żył kończyn w kilka miesięcy po ustąpieniu ostrego stanu zapalnego, w chorobie Raynauda, w zespołach żylakowych kończyn dolnych bez wyprysków i owrzodżeń .
Choroby skóry. Masaż zaleca się w zaburzeniach odżywczych, w chorobach naczyń krwionośnych wymienionych powyżej, w chorobach naczyń limfatycznych, np. słoniowaciźnie, w przewlekłych i nawracających odmrożeniach, przy istnieniu blizn u osób, u których w następstwie wstrzykiwań insuliny wytworzyły się tzw. „doły poinsulinowe , oraz w celach kosmetycznych
Choroby mięsni poprzecznie prążkowanych. Podstawowym zadaniem masażu jest zmniejszenie napięcia i utrzymanie zdolności do skurczów włókien mięśniowych, przeciwdziałanie zanikom mięsni z hypokinezy , próba uzyskania przerostu włókien mięśni dla utrzymania sprawności ruchowej przy porażeniach lub niedowładach nerwów obwodowych. Wskazania szczegółowe do masażu w chorobach mięsni obejmują leczenie i zapobieganie zanikom mięsni z bezczynności czy niedoczynności ruchowej występujących bądź na skutek chorób narządów ruchu, bądź długotrwałego przebywania w łóżku z różnych przyczyn.
Dalszym wskazaniem są zaniki mięsni pochodzenia neurogennego, jak np. przypadki porażeń lub niedowładów wiotkich na skutek zmian patologicznych w komórkach ruchowych przednich rogów rdzenia oraz uszkodzeń włókna osiowego bez względu na etiologie. Zabiegi ograniczają się do masażu mięśni pourazowych. Stany pourazowe mięśni, jak zmiażdżenia, rozerwania włókien, wylewy krwawe śródmięśniowe, również przewlekle stany zapalne mięsni, stanowią wskazania do masażu .
Dzięki masażowi zdolność do wykonania wysiłku mięśniowego powraca szybciej aniżeli po biernym wypoczynku, dlatego stany zmęczenia mięsni po wysiłkach fizycznych stanowią wskazania do stosowania masażu. Przeprowadzenie masażu ogólnego i częściowego ma wielkie znaczenia u sportowców w zespole metod trenujących i kondycyjnych. Postępowanie takie zapobiega przedwczesnemu zmęczeniu mięsni w czasie wysiłku.
W przewlekłych nieżytach oskrzeli, w dychawicy oskrzelowej w okresie miedzy napadowym wykonuje się łącznie z ćwiczeniami oddechowymi masaż mięśni oddechowych celem rozluźnieniu ich nadmiernego napięcia
Zaburzenia napięcia mięśni gładkich. Stwierdzane po masażu znaczne przekrwienie tkanek jest wynikiem rozszerzenia się światła naczyń krwionośnych. Bodziec mechaniczny o właściwym natężeniu znosi miedzy innymi skurcze błony mięśniowej naczyń drogą bezpośredniego zadziałania na nie, na zakończenia nerwów naczynioruchowych lub też drogą zadziałania odruchowego poprzez ośrodki naczynioruchowe w mózgu .Masaż powłok brzusznych pobudza mięśnie gładkie narządów wewnętrznych, wpływa na czynności tych narządów. Stosuje się go przy niedowładach żołądka, jelit, w zaparciach nawykowych, opuszczeniu trzew.
Choroby nerwów obwodowych. Dla przywrócenia czynności mięśniom poprzecznie prążkowanym z nieuszkodzonym neuronem obwodowym duże znaczenie ma pobudzenie zakończeń nerwów ruchowych w samym mięśniu. W porażeniach i niedowładach pochodzenia neurogennego masaż zwiększa napięcie mięsni, a na drodze odruchowej pobudza czynność nerwów i ich zakończeń. O wyniku leczniczym w tych przypadkach decyduje stopień natężenia wykonywanego masażu. Słabe bodźce bowiem zwiększają, a silne obniżają pobudliwość tkanek. W stanach patologicznych często nawet słabe bodźce mogą okazać się za silne i powodować obniżenie pobudliwości. Masaż wykonuje się w przewlekłych zapaleniach nerwów, w nerwobólach, w sympatalgiach, kauzalgiach, w zapaleniach wielonerwowych splotów nerwowych, w zespole wypadnięcia krążka międzykręgowego.
Choroby ośrodkowego układu nerwowego. Zapalenia przednich rogów rdzenia, stany po urazach układu nerwowego ośrodkowego, choroby mózgu, opon mózgowych i choroby naczyń krwionośnych mózgu przebiegające z niedowładem lub porażeniem mięsni stanowią wskazania do masażu .
Choroby narzadów ruchu (ortopedyczno-urazowe). Wskazaniami do masażu są objęte stany pourazowe, jak stłuczenia, skręcenia, zwichnięcia, wylewy krwawe w tkankach miękkich po ustąpieniu ostrego odczynu miejscowego, zmiany w narządach ruchu z przeciążenia, choroby kości i stawów przebiegające z przykurczami stawowymi, zesztywnieniem, po konsolidacji złamań kostnych, stany pooperacyjne narzadów ruchu - dla poprawy krążenia krwi i trofiki, zwiększenia zakresu ruchów w stawach, przyspieszenia procesu odtwórczego zrostu kości, po zdjęciu opatrunku gipsowego - dla usunięcia lub rozciągnięcia zrostów, przylegających blizn; poprawy trofiki skóry. Masażysta powinien zwrócić uwagę, że skóra w tych ostatnich przypadkach jest bardzo wrażliwa i łatwo ja uszkodzić. Dalszymi wskazaniami są stany zahamowania psychicznego, spowodowane długim unieruchomieniem chorego, zapalenia przewlekle stawów, mięsni, więzadeł i torebek ścięgnistych z utrzyrnującymi się upośledzeniem czynności, a przebiegające bez zaostrzeń zapalnych, zmiany zniekształcające kostno-stawowe w następstwie procesu zwyrodnieniowo- wytwórczego, stanu zapalnego czy urazu, wady wrodzone oraz zaburzenia rozwoju narządu ruchu, gównie dla wzmocnienia mięsni .
Choroby reumatyczne. Masaż jest wskazany we wszystkich postaciach gośćca zwłaszcza tkanek miękkich. Stosuje się go celem zmniejszenia obrzeków i bólu oraz zapobiegania zanikom mięśni.
Choroby zawodowe. Zaleca się stosowanie masażu w zespole choroby wibracyjnej, w nerwobólach występujących w wyniku zatruć zawodowych, wpływu zmiennego mikroklimatu środowiska pracy, w przykurczach stawów, w przewlekłej postaci choroby kesonowej, w zmianach w narządzie ruchu z przeciążenia, w nerwicach czynnościowych związanych z charakterem i organizacją pracy.
2 . Masaż segmentarny
Prekursor: W roku 1896 angielski neurofizjolog H. Head zaobserwował korelacje pomiędzy chorobami narządów wewnętrznych a strefami na skórze pacjentów. Strefy te nazwano od nazwiska twórcy strefami Head’a. Podstawy naukowe: Strefy Head’a cechuje nadwrażliwość bólowa na bodźce uciskowe, dotykowe, termiczne, oraz kinestetyczne. Każda ze stref określa zmiany w odniesieniu do ściśle określonego narządu wewnętrznego. Zmiany wynikłe z zaburzeń narządu wewnętrznego zachodzą zarówno w skórze jak i tkance mięśniowej, naczyniach, okostnej, tkance nerwowej oraz powięźiach.
Cele masażu: Stosując odpowiednie techniki mamy na celu przywrócenie prawidłowej funkcji narządu. Znając zmiany występujące w strefach Head’a, w obrębie tych stref punkty maksymalne, anatomię i fizjologię układu nerwowego oraz techniki za pomocą których mogą być zmiany te likwidowane możemy przystąpić do leczenia.
Stosowane techniki: Każda ze stosowanych technik, w masażu segmentarnym, ma ściśle określone działanie. Stosujemy techniki specjalistyczne takie jak,:
- Piłowanie
- Śrubowanie
- Chwyt międzykolczysty
- Rolowanie
- Posuwanie
- Pociąganie
- Wstrząsanie miednicy
- Sprężynowanie klatki piersiowej
- Chwyt podłopatkowy
- Chwyt na mięśnie biodrowe
Techniki te ukierunkowane są na zmiany w tkance mięśniowej, łącznej, skórze oraz okostnej.
Wskazania do masażu segmentarnego:
- Celullitis
- Odmrożenia
- Choroby naczyń krwionośnych
- Choroby zwyrodnieniowe stawów
- Stany pourazowe
- Zaburzenia czynnościowe mięśni gładkich
- Niewydolność krążenia obwodowego
- Choroby płuc i opłucnej
- Choroby dwunastnicy i jelit
- Choroby wątroby i pęcherzyka żółciowego
- Choroby nerek i pęcherza moczowego
- Rwa kulszowa
- Migrena
- Bóle głowy
- Choroby kręgosłupa
Szkolenia ( kliknij tutaj)
Bibligrafia
Magiera L., Kasperczyk T. 1998. Segmentarny masaż leczniczy. Bio-styl, Kraków
Jankowiak J. 1974. Masaż leczniczy. PZWL, Warszawa.
Zborowski A. 1994. Masaż segmentarny. Wydawnictwo AZ, Kraków.
3. Masaż Limfatyczny (Drenaż limfatyczny)
Prekursor: Praca na temat fizjologii układu limfatycznego opublikowana w roku 1934 ustanowiła jej twórcę duńskiego lekarza Emila Voddera prekursorem w dziedzinie masażu limfatycznego.
Podstawy naukowe: Stosowanie technik przepychających, tłoczących powoduje usprawnienie przepływu limfy w układzie. Usprawnienie to wpływa na likwidacje obrzęków oraz niwelacja produktów przemiany materii.
Cele masażu:
· Usprawnienie przepływu chłonki
· Przetransportowanie białek z przestrzeni pozanaczyniowej do krwioobiegu
· Likwidacja obrzęków zastoinowych, zapalnych, onkotycznych
· Usprawnienie transportu wody i soli mineralnych
· Drenaż tkanek
· Usprawnienie procesów immunologicznych
Stosowane techniki: Masaż limfatyczny wykonujemy do ujść żylnych stosując delikatne techniki przepychające z obszarów obwodowych. Techniki stosowane w drenażu uwzględniają powolny przepływ chłonki oraz powierzchowne położenie naczyń chłonnych. Głównie są to ukierunkowane, powolne techniki przepychające, tłoczące, wyciskające, pompujące. Pomocna w stosowaniu w/w technik jest pozycja drenażowa pacjenta podczas masażu.
Wskazania do drenażu limfatycznego:
- Zaburzenia gospodarki wodnej
- Zaburzenia gospodarki mineralnej
- Zapalenie zatok
- Obrzęki limfatyczne
- Zastoje limfatyczne
- Choroby zakaźne
- Choroby kolagenowe
- Choroby skóry
Szkolenia(kliknij tutaj)
Bibligrafia
- Zborowski A. Drenaż limfatyczny. AZ. Kraków 1998.
- Magiera L. Leksykon masażu. BIO-STYL. Kraków 2001.
4.Masaż sportowy
Podstawy naukowe: Masaż sportowy ściśle związany jest z treningiem sportowym. Analizując cykle treningowe, możemy dostrzec różne natężenia wysiłków fizycznych w zależności od dyscypliny sportowej. Treningom fizycznym towarzyszą takie pojęcia jak: przetrenowanie, roztrenowanie, przygotowanie do startu, rozgrzewka, regeneracja. Każdemu z tych pojęć podlegać będzie odpowiednie działanie ze strony masażysty. Znajomość pojęć (patrz fizjologia ) z zakresu fizjologii wysiłku fizycznego jest niezbędne ażeby skutecznie pomagać w procesie treningowym.
Cele masażu:
1. Przygotowanie do następnego treningu, zawodów
2. Przyśpieszenie regeneracji organizmu zawodnika
3. Zapobieganie i leczenie kontuzji
4. Podbudowa psychologiczna zawodnika
Techniki:
Masaż sportowy bazuje na technikach masażu klasycznego. Rozpatrując stosunek procentowy stosowanych technik możemy dojść do wniosku, że techniki rozcierania oraz ugniatania górują nad pozostałymi. Stosowanie technik związane jest ściśle ze stanem psychofizycznym zawodnika oraz rodzajem okresu treningowego.
Stąd możemy podzielić masaż sportowy na:
1. masaż podtrzymujący
2. masaż przedwysiłkowy
3. masaż międzywysiłkowy
4. masaż treningowy
Bibligrafia:
Biriukow A. Masaż sportowy. Sport i Turystyka, Warszawa, 1974.
Podgórski T. Masaż klasyczny. ZETDEZET, Warszawa, 1990.
5. Masaż Shantala
Masaż Shantala - krok po kroku
Krótki instruktaż masażu Shantala
Warunki Dziecko powinno być nagie, a pomieszczenie być przyjemnie ciepłe. Używany olejek do masażu również powinien być ciepły. W Indiach zimą matki używają oleju musztardowego (z gorczycy), latem zaś oleju kokosowego.
Dziecko nie powinno być zaraz po jedzeniu. Należy odczekać mniej więcej półgodziny, jeśli posiłek był lekki (na przykład pokarm matki).
Po masażu dobrze jest zrobić dziecku kąpiel. Będzie ona miała dodatkowy efekt relaksujący. A poza tym zmyje z ciała nadmiar olejku.
Według masażu Shantala, dobrze jest masować rano i ewentualnie powtórzyć go wieczorem. Kobieta powinna siedzieć bezpośrednio na ziemi, z wyprostowanymi nogami, prostymi plecami. Masowania na stojąco dziecka leżącego na stole pozbawia go zasadniczej energii i pozytywnych efektów.
Masaż niemowlaka nie będzie trwał zbyt długo (około 5 minut). Małe dzieci nie lubią bowiem długo pozostawać nago. Z czasem jednak czas będzie się wydłużał. Nie należy jednak kontynuować masowania, gdy dziecko zaczyna być niespokojne, płakać, dawać oznaki zniechęcenia. Masaż ma pozostawać chwilą przyjemności i dla dziecka i dla matki.
BRZUCH Masaż należy rozpocząć od rozmasowania dużej ilości olejku na dłoniach, na wewnętrznej i zewnętrznej stronie. Olej powinno się mieć cały czas w zasięgu ręki. Sięgając po nową dawkę olejku, należy zostawić jedną dłoń na ciele dziecka, aby i tracić z nim kontaktu.
Dziecko leży na nogach matki, główka przy jej stopach, stopy dziecka blisko jej brzucha. Powolnymi, acz pewnymi i rytmicznymi ruchami masuje się jednocześnie dwa boki od klatki piersiowej w kierunku podbrzusza.
Następnie masuje się, przesuwając ręce na krzyż po brzuchu: od szyi po prawej strony do podbrzusza po lewej i na odwrót. Jest to płynne ruch, tak jakby obie ręce cały czas pozostawały przyklejone do ciała dziecka.
(Gesty mogą być powtarzane wielokrotnie. Na początku proponujemy Wam powtarzać każdy gest trzy raz: pierwszy, by dziecko się z nim zapoznało, drugi jako faktyczny masaż i trzeci, aby go zapamiętało.)
RAMIONA Dziecko leży na boku. Lewa ręka chwyta nadgarstek dziecka. Prawa zaś ręka otacza ramię dziecka i kolistymi ruchami masuje je, przesuwając się w kierunku prawej ręki. Dotarłszy do nadgarstka lewa ręka puszcza dłoń dziecka i rozpoczyna ponownie od obojczyka masaż ramienia. Ważnym jest, aby spowolnić kolisty ruch na poziomie nadgarstka. I tak na zmianę.
(Za nim się przejdzie do masażu następnego ramienia, należy wykonać masaż dłoni.)
DŁOŃ Kciuk kolistym ruchem masuje wewnętrzną stronę dłoni dziecka. Następnie zgina się palce dziecka do wewnętrznej strony dłoni.
BRZUCH - ciąg dalszy
Dziecko ponownie leży na plecach na nogach matki, która chwyta pięty dziecka i trzymając je w pionie masuje przedramieniem brzuch dziecka z góry w dół.
NOGI Nogi należy chwycić tak jak poprzednio ramiona: kolistymi ruchami od ud po piętę masuje się całą nogę dziecka, spowalniając na wysokości kostki i pięty. Po czym masuje się najpierw kciukiem a potem otwartą dłonią stopę dziecka. Następnie przechodzi się do masażu drugiej nogi.
PLECY Dziecko leży teraz w poprzek nóg matki, blisko brzucha, głowa znajduje się po prawej stronie. Dłonie są na wysokości ramion. Wykonują ruch jak przy wyrabianiu ciasta wałkiem do ciasta. Schodząc w dół pleców, jedna ręka wykonuje ruch do przodu, druga do tyłu i tak na zmianę, choć nacisk jest głównie przy ruchu do przodu. W ten sposób masuje się łopatki, środek pleców, plecy na wysokości nerek i pośladki. Po czym ręce wracają ku głowie, masując te same części ciała i wykonując te same ruchy.
Następnie prawa ręka mocno przylega to pośladków dziecka, a lewa masuje mocno plecy idąc od szyi ku pośladkom. Im ruch wolniejszy i płynny, tym większy efekt masażu. Po czym lewa ręka powraca ku barkom (bez masowania) i ponownie masuje schodząc w dół pleców.
Kolejny etap jest podobny do poprzedniego. Lewa ręka matki chwyta stopy dziecka, a prawa masuje, tym samym powolnym i płynnym ruchem, od szyi po kostki dziecka.
TWARZ Masaż twarzy u małego dziecka może się przez długi czas nie powieść, gdyż maluchy nie lubią jak się jej dotyka. Przypomina im to ciężki chwile porodu, kiedy główka przez długi czas była uciśnięta. Z czasem jednak dziecko powinno zacząć doceniać i masaż twarzy.
Najpierw masuje się czoło. Palce wędrują od środka czoła ku zewnętrznym krawędziom. Następnie masuje się całą twarz od czoła po brodę. Każdy następny ruch masuje coraz bardziej na zewnątrz. Po czym masuje się nozdrza od góry w dół i z powrotem, podchodząc aż pod czoło. Następny etap to bardzo delikatny masaż gałek ocznych, po czym palce zsuwają się po nosie i po policzkach.
|
|
|
|
|
|
Dzisiaj stronę odwiedziło już 11843 odwiedzający |